"
Klaps! Cisza na planie. Kalina Jędrusik, Agnieszka Holland a nawet John Malkovich i Rosanna Arquette usłyszeli te słowa w Sosnowcu. Miasto sprawdzało się nie tylko jako tło wojennej zawieruchy. Ostatnio "zagrało" nawet Warszawę".
Powyższymi zdaniami anonsuje się całostronicowy artykuł Wojciecha Tudora w "Tygodniku Katowice" (copiątkowy dodatek lokalny do "Gazety Wyborczej") z 29. Ianuariusa 2021. Jak można się domyślić, cała reszta opowiada o mieście Sosnowiec jako planie filmowym. Tekst nie jest wolny od małych anegdotek ale też dokładnych opisów topograficznych.
Filmy i seriale kręcone w Sosnowcu bądź dziejące się w tym mieście) a wymienione w artykule to (w kolejności ich premier):
1 "
Dezerter". Film z roku 1958. Historia przymusowo wcielonego do Wehrmachtu Roberta, którego ściga Hauptsturmführer Franz Steiner. Roberta grał Józef Nowak, Steinera - Mariusz Dmochowski a Volksdeutscha Heinricha – Wiesław Gołas.
2 "
Czarne skrzydła" w reżyserii Ewy i Czesława Petelskich to produkcja z 1962 roku opisująca strajk w kopalni w Zagłębiu Dąbrowskim. Tyle, że pojawia się zastrzeżenie: miejscem kręcenia był niemal wyłącznie Chorzów, ponadto kilka scen nakręcono w Będzinie. W zasadzie więc w temacie "Sosnowiec jako plan filmowy" - ten tytuł nie powinien się pojawić.
3 "
W marcu 1966 r. pod sosnowieckimi kinami Muza i Zagłębie ustawiały się długie kolejki. Każdy chciał zobaczyć jak [sławna] Kalina Jędrusik w filmie "Zawsze w niedzielę" przeżywa na Stadionie Ludowym piłkarski debiut męża".
Film "
Zawsze w niedzielę" w reżyserii Ryszarda Bera, wtedy 32-latka rodem z Wilna, składał się z trzech nowel o tematyce: piłkarskiej, lekkoatletycznej i kolarskiej. Nowelę piłkarską kręcono latem 1965 roku właśnie w Sosnowcu. Fabuła nie była wyszukana. Antoni Krawczyk, wiecznie rezerwowy bramkarz Stali (w tej roli Jerzy Turek) w końcu dostaje szansę by stanąć między słupkami. Oto bowiem podstawowy goalkeeper Franciszek Korban (Józef Nalberczak) został kontuzjowany. Sympatycznemu ale pechowemu Krawczykowi zaczyna brakować wiary że podoła. Ale od czego jest żona Irena, czyli Kalina Jędrusik?
Podobno Teodor Wieczorek, Ślązak trenujący wtedy pierwszą drużynę Zagłębia Sosnowiec wielce nieprzychylnie patrzył na filmowców wałęsających się na boisku. Zgodził się jedynie na to, by rólki drugoplanowe oraz epizody zagrali zawodnicy drugiej drużyny plus tylko jeden jedyny piłkarz drużyny pierwszej - Ryszard Krawiarz. Okupacja stadionu przez filmowców i przeszkadzanie w treningach trwały raptem trzy dni.
4 Duża część akcji "
Doktora Judyma", czyli adaptacji "Ludzi bezdomnych" Stefana Żeromskiego nakręconej w roku 1975 toczy się w Sosnowcu. Reżyseria Włodzimierz Haupe. W roli Judyma Jan Englert. W pozostałych rolach Anna Nehrebecka i Jerzy Kamas. To w Sosnowcu zlokalizowana jest kopalnia "Sykstus", której dyrektorem jest Kalinowicz (Władysław Hańcza).
5 "
Ptaki ptakom" w reżyserii Pawła Komorowskiego. Adaptacja powieści Wilhelma Szewczyka, kręcona w roku 1976. Opowiada o pierwszych dniach wojny na sąsiednim Górnym Śląsku i o obronie katowickiej wieży spadochronowej. Nawiasem mówiąc: czy użytkownik, który jakiś czas temu w innym wątku prosił o przytoczenie tytułów filmów "śląskich" zwrócił uwagę na tę pozycję?
W Sosnowcu filmowcy wykorzystali dom z kamienia wapiennego wybudowany w 1860 r.; to w jego oknach poumieszczano hitlerowców.
6 "
Mur". Kręcona latem 1980 polsko-amerykańska produkcja rozgrywająca się w warszawskim ghetcie. Zresztą w miejscach, w których w latach wojny znajdowało się ghetto sosnowieckie (ul. Dekerta i okolice). Wieść niesie, iż to sam Maciej Szczepański (chwilę wcześniej przepotężny szef Komitetu ds. Radia i Telewizji) wiedział o budynkach przeznaczonych do rozbiórki i podpowiedział, że skoro tak – to spokojnie można je spalić przed kamerą. To w tym filmie zagrała 21-letnia wtedy Rosanna Arquette. Reżyserami byli Robert Markowitz oraz Jerzy Antczak. Starsi wiekiem mieszkańcy do dziś wspominają utrudnienia w dostępie do własnych mieszkań (polskie i niemieckie tablice zabraniające wejścia i uzbrojeni SS-mani!) ale też możliwość zarobienia paru złotych za statystowanie. "Mur" miał premierę w roku 1982, ale nie w Polsce; do polskich kin nie trafił.
7 "
Anna i wampir". O niesławnym Zdzisławie Marchwickim czyli wampirze z Zagłębia. Rok realizacji 1981, reżyseria Janusz Kidawa. Najwięcej zdjęć nakręcono w Będzinie, ale filmowy Marchwicki – w tej roli katowicki aktor Mirosław Krawczyk – szukał także swoich ofiar w Sosnowcu, Dąbrowie Górniczej i Czeladzi. Zdaje się, że zdjęcia nakręcone były wyłącznie w plenerze, bez użycia statywu, z dźwiękiem nagrywanym na żywo (i przez to mało zrozumiałym dla widzów).
8 Serial telewizyjny "
Blisko, coraz bliżej", reż. Zbigniew Chmielewski. W roku 1982 Izabela Trojanowska i Andrzej Frycz trafili do sosnowieckiego Egzotarium oraz na ławeczkę w pobliskim parku noszącym wówczas imię Leona Kruczkowskiego. W tymże samym serialu jeden z planów to "huta na Śląsku", w rzeczywistości stare zabudowania Huty Katarzyna w Sosnowcu.
9 Sosnowiec pojawia się (chyba tylko teoretycznie) w filmie Jacka Bromskiego "
Zabij mnie, glino" z 1988 r. Groźny bandyta Jerzy Malik, grany przez Bogusława Lindę, po jednym z napadów chroni się w willi pod Sosnowcem, w gościnnych ramionach Anny Romantowskiej.
10 W 2019 r. zawitała do Sosnowca Agnieszka Holland, która szukała plenerów do filmu "
Obywatel Jones".
11 Również w roku 2019 miał swą premierę film Lecha Majewskiego "
Dolina Bogów". W sosnowickim Pałacu Dietla pojawili się aktorzy John Malkovich i Josh Harnett.
12 W Septembrze 2020 kręcono ujęcia do filmu Jana P. Matuszyńskiego "
Żeby nie było śladów", opowiadającego historię Grzegorza Przemyka, licealisty śmiertelnie pobitego przez esbecję w 1983. Ulice Zagórza, dzielnicy Sosnowca, zmieniły się w Warszawę. Wymieniono widoczne w kadrze pojazdy na lepiej pasujące do epoki (np. dostawczy Żuk) zaś statystów poprzebierano w stroje sprzed trzydziestu kilku lat.
13 Powstaje film "
Gierek". Premiera zapowiedziana jest na jesień 2021. O dziwo jednak, choć Wielki Ed pochodził z Porąbki (dziś część Sosnowca), to filmowcom bardziej spodobały się ulice Zawiercia, Dąbrowy Górniczej i Katowic.
https://sosnowiec.wyborcza.pl/sosnowiec ... oxLoKaImg4