Forum Polskiego Kina

Dawno temu, w XIX stuleciu jeszcze, 15-letni Francuz Alfred Jarry popełnił anarchiczną sztukę "Ubu roi". Później nie popełnił już nic więcej. Akcję sztuki umiejscowił w Polsce. Co prawda dodawał, że rzecz się dzieje "w Polsce czyli nigdzie" (w domyśle: wszelkie podobieństwo do prawdziwych osób, miejsc itd. jest czysto przypadkowe)... Ale my tu nad Wisłą i tak zwykliśmy uważać, że rzecz się dzieje w Polsce, czyli w tej naszej Polsce. Co najmniej od okresu tuż po październikowym przełomie 1956 roku teatrzyki wystawiały u nas tę sztukę w konwencji kabaretu politycznego oraz satyry (nie zawsze wybrednej) na zastaną rzeczywistość. W 2003 za zekranizowanie sztuki zabrał się Piotr Szulkin. Naturalnie, okrasił film swoją autorską poetyką, znaną z jego wcześniejszych filmów. Ale jednak głównie poszedł znanym tropem nibykabaretowym. Oglądanie "Ubu króla" Szulkina to przede wszystkim nasłuchiwanie tego, co tam się mówi oraz czy jest to jakoś tak aktualne.
Zatem z mojej strony, zamiast recenzji, garść cytatów wybranych.

Ubu (Jan Peszek): "Piwo dla wszystkich! "
Karczmarz: "Kto zapłaci za piwo? "
Ubu: "Kraj nasz bogaty! "

--------------------------- ----------------------------------------------------------

Profesor (Wojciech Siemion): "Jako uczony i profesor Gaudeamus Igitur mówię wam, że bogactwo narodu może z narodowego gRRówna powstać. Trzeba wielkie silosy budować, tam gRRówno gromadzić i fermentować aż gaz z gRRówna powstanie. A z gazem to można już wszystko: piwo i elektryczność i ciepłotę, samochody, samogon… i długi państwowe popłacić. Ja projekt złożyłem. Nie przyjęli. Powiedzieli, żebym na własnym gRRównie najpierw spróbował. A tu NARODOWEGO gRRówna trzeba!"
Ubu: "Sami widzicie, jak ten patriota przez władzę zgnębiony został. Genialne idee w niwecz obrócone. GRRówno, zdrada! Naród pozbawiony gównianego piwa…"
Wszyscy: "Zdrada!"
Ubu: "Więcej piwa!"
Karczmarz: "A kto zapłaci za piwo?"
Michał Fiedorowicz (Marek Siudym): "Naród! Zerwać więzy i okowy! Na demokrację się wybić!"

-----------------------------------------------------------------------------------------

Ubu: "Rodacy! Teraz, pod nowym kierownictwem, zbudujemy naszą narodową wielkość na naszym Narodowym gRRównie. Z obywatelską dumą przerobimy wszystko wokół na gRRówno. A gRRówno przerobimy na gaz. Gaz przerobimy na elektryczność. A z tego, co zostanie – nawarzymy piwa. I w ten sposób będziemy poruszać machinę państwową. Naszą dewizą: ‘Piwo za darmo dla każdego, kto zrobi dla kraju patriotyczną kupę!’”
Członek ludu: "Niby co?"
Ubu: "Kupę! No pytam was, czy, excusez le mot, będziecie srać?"
Członek ludu: "Będziem srać. Tylko nam na żarcie dać!"
Lud: "Hurra, Hurra!"
Ubica, żona Ubu (Katarzyna Figura): "Racja, nie ma srania bez wtranżalania!"

----------------------------------------------------- ---------------------------------

Lud: "Żarcia, żarcia!"
Ubu: "Żarcie potem! Teraz o państwowych sprawach czas myśleć, jak najlepiej kraj zapaskudzić, żebym mógł się na tym wzbogacić?"
Profesor: "No, trzeba ustawić prawo, żeby… żeby rząd mógł rządzić prawem."
Ubu: "Jako liberał, pytam się was co dać Fiodorowiczowi w nagrodę? Sakiewkę z dukatem, czy symbol naszej państwowości – promocyjny kupon na gRRówno ze zdrapką?"
Członek ludu: "GRRówno, gRRówno – wszystkim po równo!"
Lud: "Grówno, gRRówno!!… "
Ubu: "No i to właśnie nazywa się demokracja."

--------------------------------------- ------------------------------------------------

Ubu: "Cisza! Teraz będę przemawiać przemowę… Eee, to nieważne.
O państwie i rządzeniu. Rządy nasze demokratyczne będą, czynione przez narodową większość. Większości są różne: większe i mniejsze. My rządzić będziemy przez większość właściwą. A to taka większość, która choćby mniejszością była to jednak tą właściwą będzie, czyli od największej większości większą. Z ręką przy uchu słuchającą królewskiego tchnienia i narodowego pulsu. Sam to wymyśliłem."
[brawa]
Ubu: "A znaczyć to ma wszystko, że teraz ja tu rządzę, demokratycznie."
Ksiądz (Zofia Saretok - to nie pomyłka): "Sprawy ducha i duchownych?"
Ubu: "Spowiedzi stają się obowiązkowe i płatne, zaś rozgrzeszenia płatne podwójnie gotówką..."

----------------------------------------------------- ---------------------------------

Ubu (uderzając ręką dwie głowy siedzących urzędników o siebie): "Lubię sport i kulturę. Lubię!"

----------------------------------------------------------------------------------------

Ubu: "Teraz, panowie, weźmy się do finansów."
inni: "Tu nie ma nic do odmienienia!"
Ubu: "Ja chcę wszystko odmienić. Po pierwsze, chcę zachować dla siebie połowę podatków."
inni: "Połowę?! "
Ubu: "No dobra, starczy mi 2/4."

PODSUMOWANIE MOJE: Sztuka Jarry'ego to być może do dziś gotowy materiał dwa lub trzy niezgorsze skecze kabaretowe. Ale czy materiał na pełnometrażowy film?

Dokładnie to się chyba nazywało ,,Ubu Roi ou les Polonais".
Mnie film Szulkina wciagnął, chociaż przyznam, że jest nierówny i w pewnym momencie trochę zaczyna nużyć.

# Michał Fiodorowicz

_________________
...nie profesor, tylko satyr..

Owszem, część źródeł podaje taki właśnie pełny tytuł: "Ubu Król czyli Polacy". Co do nazwiska jednej z postaci, zapewne również masz rację; w oryginale było to Michel Fédérovitch.